Thị trường bò và gấu trong chứng khoán là gì?
|
Thị trường gấu (Bear market) và thị trường bò (Bull market) phản ánh hai xu hướng đối nghịch nhau trên thị trường chứng khoán. * Bull market: Hình ảnh con bò biểu thị thời điểm giá cổ phiếu tăng, với chỉ số đại diện cho thị trường tăng từ 20% trong khoảng thời gian ít nhất 2 tháng. Tại Việt Nam, năm 2017 được coi là giai đoạn của thị trường bò với mức tăng 48,03%, năm 2021 cũng là giai đoạn thị trường bò khi chỉ số VN-Index tăng 35,73% điểm. * Bear market: Hình ảnh gấu biểu thị cho thời điểm thị trường chứng khoán giảm từ 20% trở lên trong thời gian ít nhất 2 tháng. Ví dụ, tại thời điểm đầu tháng 10/2022, VN-Index giảm 28% so với đầu năm, là tháng giảm điểm thứ 5 liên tiếp. Đặc trưng của thị trường bò và thị trường gấu biểu thị thông qua các quy luật cung cầu chứng khoán, tình hình nền kinh tế, tâm lý nhà đầu tư,... - Cung cầu chứng khoán: Trong trạng thái Bull Market, cầu thường lớn hơn cung, do nhiều nhà đầu tư muốn mua trong khi ít người sẵn sàng bán. Ngược lại, trong trạng thái thị trường Bear market, nhiều nhà đầu tư tìm cách bán thay vì mua thêm, chênh lệch giữa cung và cầu khiến giá chứng khoán giảm xuống. - Tình hình của nền kinh tế: tình hình của thị trường chứng khoán phần nào phản ánh tình hình kinh tế, ở trạng thái Bear market gián tiếp thể hiện nền kinh tế đang suy giảm, thị trường Bull market thể hiện các doanh nghiệp có sự tăng trưởng về doanh thu và lợi nhuận tác động tích cực lên tâm lý của nhà đầu tư. - Tâm lý nhà đầu tư: Tình trạng thị trường chứng khoán và tâm lý nhà đầu tư luôn có mối liên hệ. Khi thị trường tăng điểm, tâm lý của nhà đầu tư luôn muốn đổ thêm tiền vào thị trường để kiếm thêm lời. Ngược lại, khi thị trường ở trong trạng thái gấu, sự sụt giảm của thị trường chứng khoán làm lung lay tâm lý của nhà đầu tư, hầu hết sẽ có tâm lý muốn rút tiền khỏi thị trường. Với thị trường bò, nhà đầu tư cần tận dụng lợi thế uptrend, giá các cổ phiếu có xu hướng tăng để xác định điểm mua và điểm bán hợp lý, thu được lợi nhuận kỳ vọng. Ở thị trường Bull Market, cũng sẽ có những thời điểm chứng khoán giảm, nhưng về dài hạn danh mục đầu tư vẫn có khả năng sinh lời. Ngược lại, khi ở trong thị trường gấu, nhà đầu tư nên quản trị cảm xúc để tránh các rủi ro trong quá trình giao dịch. Các nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư mới (F0) - những người vừa mới làm quen với cách mở tài khoản chứng khoán, với giá tham chiếu, giá trần, giá sàn, đồ thị nến,... thường chạy theo hiệu ứng FOMO, cho nên mua ở mức cao trong sự hưng phấn của thị trường giá lên hoặc bán ra ở mức thấp trong sự ảm đạm của thị trường giá xuống. Nhà đầu tư cũng có thể thay đổi danh mục đầu tư thành các mã cổ phiếu phòng thủ. Các cổ phiếu phòng thủ như các mặt hàng chủ lực của người tiêu dùng, chăm sóc sức khỏe và tiện ích, hay các công ty có bảng cân đối và kinh doanh chất lượng cao hơn... có nhiều khả năng vượt qua giai đoạn thị trường suy yếu. Nếu có vị thế tài chính mạnh mẽ, bao gồm lượng tiền mặt lớn để đáp ứng chi phí hoạt động, các công ty này có thể sớm phục hồi mạnh mẽ. Ngoài ra, phải rất cảnh giác với thị trường bò và gấu do những đội lái chứng khoán tạo nên, đây là trường hợp xảy ra ở nhiều cổ phiếu của những cổ phiếu giá thấp. Các trạng thái thị trường Bull market và Bear market đều ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư. Do đó, trước khi quyết định giao dịch, nhà đầu tư cần xác định trạng thái thị trường để xây dựng chiến thuật phù hợp. |
